Türkiye’yi derinden sarsan 6 Şubat depremlerinin üzerinden 3 ay geçti. UNFPA, ilk günden beri kamu kurumlarının koordinasyonunda, ortaklarının iş birliğiyle depremden en çok etkilenen kadınları, kız çocuklarını ve özel ihtiyaç sahibi grupları sağlık ve koruma hizmetleriyle destekliyor.
6 Şubat’ta gerçekleşen yıkıcı depremlerin ardından, tam 3 ay geçti. Depremlerden, 11 ilde yaklaşık 9.1 milyon kişi doğrudan etkilendi. Bu sayısının neredeyse yarısını ise kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, UNFPA Türkiye, kamu kurumlarının koordinasyonunda, donörlerinin finansal desteği ve ortaklarının iş birliğiyle depremden etkilenen kadınlar, kız çocukları ve kırılgan gruplar için ilk günden beri sahada.
UNFPA’nin yürüttüğü çalışmalar arasında, cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile toplumsal cinsiyete dayalı şiddet başta olmak üzere sağlık ve koruma alanında bilgi hizmetlerine erişimin artırılması, kadın hijyen ve anne-bebek kitlerinin depremden etkilenen kadınlara ve kız çocuklarına ulaştırılması yer alıyor. Depremin ilk gününden beri, üreme çağındaki 250 bin üreme çağındaki kadın da dahil olmak üzere, bölgedeki yaklaşık 1 milyon kişilik bir nüfusun ihtiyaçlarına cevap verebilmek için 26 ton üreme sağlığı kitini depremden etkilenen 11 ile ulaştırdı.
Depremden etkilenen bölgelerde kadınların ve kız çocuklarının temel ihtiyaçlara, sağlık ve koruma hizmetlerine erişimlerini artırmak için ilk günden beri sahada olan KAMER Vakfı, UNFPA’nin sağladığı desteklerle kapasitesini güçlendirdi. KAMER Vakfı Başkanı Nebahar Akkoç, UNFPA’in sağladığı mobil hizmet araçları ile, kadınlarla ihtiyaçlarına dair artık özel görüşme yapabildiklerini anlatıyor ve UNFPA’in kadın hijyen kitlerinin de öneminin altını çiziyor: “UNFPA’nin bize sağlamış olduğu iki araç ile, destek ihtiyacı olan kadınlarla, kapıları kapatıp özel görüşme yapabileceğiz. Mutlaka aracımızda yine UNFPA’nin sağladığı hijyen kitleri de olacak, çünkü hayat kurtarıyor.”
UNFPA’in ortaklarından Sığınmacılar ve Göçmenlere Dayanışma Derneği (SGDD-ASAM) ise depremden etkilenenler için ilk günden beri mobil ekipleri ile sahada. Antakya’daki ekipte yer alan avukat Ayşe Güçlü, sahada kadınlardan ve kız çocuklarından en çok hijyen malzemesi ve temiz iç çamaşırı ile ilgili talep geldiğini anlatıyor. Hamile ve yeni doğum yapmış kadınların kendileri ve bebekleri için ihtiyaç duydukları temel malzemelere erişimde çok zorlandıklarının altını çizen Güçlü, UNFPA’in kadın hijyen ve anne-bebek kitlerinin önemli bir ihtiyaca yanıt verdiğine vurgu yapıyor; “Yeni doğum yapan annelerin bebekleri için kıyafete, hijyen ürünlerine, özellikle bebek bezi gibi malzemelere ulaşımları zor. Bunları sağladığımızda o kadınların gözlerinin nasıl güldüğüne her gün şahit oluyoruz,” ifadelerini kullanıyor.
Sağlıkta Genç Yaklaşımlar Derneği (SGYD) ise, UNFPA iş birliği ile depremlerin ilk gününden beri sahada psikolog, sosyal hizmet uzmanı, hemşire ve tercümanlardan oluşan mobil ekipleri ile çalışmalarını sürdürüyor. Proje yöneticisi Muhammet Bahri Telli, depremden sonra hızlı bir ihtiyaç analizi çalışması ile kadınların, kız çocuklarının ve gençlerin acil ihtiyaçlarını tespit ettiklerini ve bu ihtiyaçlara göre bölgelere mobil ekipler yönlendirildiğini söylüyor; “Tüm çabamız, UNFPA’in desteğiyle hassas grupların sağlık ve koruma hizmetlerine erişmesi ve bu hizmetlere erişirken yaşadıkları sorunları beraber aşmak,” diyor.
UNFPA’in ortaklarından Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ile yürüttüğü projede sosyal çalışmacı olarak görev yapan Gazal Aydoğdu da, depremin ilk gününden beri depremden etkilenen kadınlar ve kız çocukları için sahada görev yapan insani yardım çalışanlarından. Gazal, ilk andan itibaren depremzedelerin ihtiyaçları doğrultusunda tüm imkanların kullanıldığına değiniyor: “Yemek, hijyen kitleri, bebek bezleri; UNFPA’in desteğiyle hepsini ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunduk. Her an elimizden ne geliyorsa yapmaya çalışıyoruz,” ifadelerini kullanıyor.
Deprem, milyonlarca insanı doğrudan etkiledi, ancak kırılgan gruplar tüm insani krizlerden en çok etkilenenlerden. UNFPA’in ortaklarından Pozitif Yaşam Derneği, sahada kilit mülteci grupların ihtiyaçlarına destek olmak için çalışmalarını sürdürüyor. Psikolog Hicran Akdeniz, depremle birlikte faaliyet gösterdikleri Adana ve Mersin’e göçün arttığını ve kırılgan grupların yeni ihritaçlarının ortaya çıktığını anlatıyor. “UNFPA’in desteğiyle psikososyal destek, koruma, hukuki danışmanlık hizmetlerimiz devam ediyor. Aynı zamanda cinsel sağlık ve üreme sağlığıyla ilgili ihtiyaçlara da yanıt vermek için çalışıyoruz.”
UNFPA, kamu kurumlarının koordinasyonunda ortaklarıyla birlikte depremden etkilenen kadınların, kız çocuklarının ve özel ihtiyaç sahibi grupların cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddete yönelik bilgi ve hizmetlere erişimlerini sağlamak için çalışmaya devam ediyor.
