“Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri afet durumlarında lüks değildir.”

Afet ve Kriz Durumlarında Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Asgari Sağlık Hizmet Sunumu Eğitimleri Ankara’da başladı.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) İnsani Yardım Programı, Avrupa Birliği Sivil Koruma ve İnsani Yardım (ECHO) finansal desteğiyle "Afet Dönemlerinde Cinsel ve Üreme Sağlığı için Minimum İlk Hizmet Paketi Eğitimi (MISP)" ve aynı eğitimin parçası olarak, "Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet ve Kadının Güçlenmesi Eğitimleri", 9-13 Nisan 2018 tarihlerinde Ankara’da düzenledi. Eğitimin amacı, acil ve afet durumlarında cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili olarak Birleşmiş Millletler Nüfus Fonu (UNFPA) Suriyeli göçmen kadınlara sağlık hizmeti veren Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri’nin işe yeni başlamış ya da daha önce bu eğitimi almamış yönetici ve hizmet sunucularının koordinasyon becerilerini artırmaktır.

Eğitimin açılış konuşmasını yapan UNFPA Türkiye İnsani Yardım Program Koordinatörü Dr. Selen Örs Reyhanioğlu, konuşmasında eğitime katılanlara teşekkür etti ve UNFPA Türkiye’nin programlarını tanıtan kısa bir sunum yaptı. Sunumu sırasında afet dönemlerinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinin hayati önemine değindi.

Eğitimin İçeriği ve Beklentiler

Eğitmde sunum yapan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye İnsani Yardım Programı Üreme Sağlığı Program Koordinatörü Dr. Behire Özek, “afet durumlarında cinsel sağlık ve üreme sağlığı alanında ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve kadının güçlenmesi konularında sunulması gereken hizmetler üzerine düzenlenen bu eğitim serisi, merkezlerimizde çalışan sizlerin vereceği hizmetin uluslararası standartlarda sunulmasını sağlayacaktır. Özellikle savaş gibi kriz durumlarında, gıda, su, barınma ve korunma gibi temel ihtiyaçların yanı sıra, en az bu temel ihtiyaçlar kadar önemli olan cinsel ve üreme sağlığı hizmetleri, bir insan hakları ihlali olarak da görülen özellikle kadınlara yönelik zarar veren uygulamalarla mücadele konusunda çok önemli bir rol oynamaktadır. Kriz durumlarında acil olarak üretilmesi gereken çözüm önerileri hayati önem taşımaktadır. Özellikle savaş dönemlerinde görülen cinsel saldırılar ve bu travmaların açtığı yaraların sarılması için kesintisiz olarak sunulması gereken cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerini bu eğitimler sayesinde sizlere aktaracağız. Afet durumlarında doğum yapmak üzere olan bir gebeye ve/veya cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlara nasıl sağlık hizmeti verilebileceği konusunda yararlı bilgilere sahip olacaksınız” dedi.

Kriz Durumlarında Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerinin Devamlılığı

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye’nin kalkınma programında görev yapan Üreme Sağlığı Program Koordinatörü Dr. Gökhan Yıldırımkaya, yaptığı sunumda “Afet, hayatın normal akışı alt üst eden ve bir insanın rahatlıkla ulaşacağı hizmetlere ulaşamıyor olmasını bizler afet olarak tanımlıyoruz. Bu tip kriz durumlarda, cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerine hızlı bir şekilde nasıl ulaşılabileceğini koordine eden hazırlıkların yapılması üzerine çalışıyoruz. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri afet durumlarında lüks değildir. Üreme sağlığı ihtiyaçlarını karşılamak için sırf kriz var diye sunulan sağlık hizmetlerini durdurmak söz konusu olamaz. Bu tip dönemlerde, kadına yönelik şiddet vakalarında artışlar gözleniyor. Şiddet, gebelik, cinsel hastalıklar gibi konularda sağlık hizmeti sunumlarının sorunsuz olarak sürdürülebilir olması gerekir” dedi.

İnsani Yardım Çalışmlarında Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet Çalışmaları

UNFPA Türkiye İnsani Yardım Programı’nda görev yapan Toplumsal Cinsiyet Uzmanı Bora Özbek eğitimde sunum yapan bir diğer isim oldu. Özbek, sunumunun başında toplumsal cinsiyetin tanımını yapıp, cinsiyet temelli uygulanan yasaklama ve baskıların insan haklarını yok saymak olduğuna vurgu yaptı. Özbek, sunumunda, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele konusunda en büyük engellerden birinin kalıplaşmış yargılar olduğunu vurguladı. Şiddet türleri üzerine değinen Özbek, UNFPA Kadın Sağlığı Danışma Merkezi çalışanlarıyla sohbet havasında yaptığı sunumda çalışanların konu hakkında farkındalıklarının artmasını sağladı.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) İnsani Yardım Programı dahilinde yürütülen Kadın Sağlığı Danışma Merkezler’inde sağlık hizmeti sunan personelin uluslararası standartlarda hizmet verebilmesi için düzenlenen kapasite geliştirme eğitimleri devam edecektir.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri

Dünyada üç kadından birisi 18 yaşından önce evlenmektedir. Çocuk yaşta evlilikler konusunda gerekli ve etkin çalışma yürütülmezse, 2050 yılı itibarıyle çocuk yaşta evlenmiş kadın sayısının 1.2 milyara ulaşması beklenmektedir. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye Ofisi, 2011 yılından bugüne, İnsani Yardım Programı çerçevesinde kadın sağlığı ve kadına yönelik şiddet konularında kapasite geliştirme, hizmet sunumu, üreme sağlığı ve hijyen malzemeleri sağlamaktadır.

Bu kapsamda, çeşitli kuruluşlarla işbirliği halinde Kadın ve Kız Çocuklar için Güvenli Alanlar (Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri) oluşturulmaya başlanmıştır. 2017 yılında çeşitli illerde Avrupa Komisyonu İnsani Yardım ve Sivil Koruma Birimi (ECHO), Amerikan Hükümeti, İsveç Hükümeti ve Japon Hükümeti desteği ile kurulan merkezlerde öncelikli olarak sığınmacı kadın ve genç kızlara üreme sağlığı ve cinsel sağlık, cinsiyet temelli şiddet, psiko-sosyal destek, güçlenme ve malzeme dağıtımı konularında faaliyet gösterilmektedir.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA)

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 1969 yılında kuruldu ve dünya çapında nüfus konusunda uluslararası finansmana sahip en büyük yardım kaynağı olan UNFPA, sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen politikalar ve stratejiler oluşturulması konularında 150’yi aşkın ülkede faaliyet göstermektedir. Çalışmalarına proje temelli olarak başlayan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 1971 yılından bugüne Türkiye’de; üreme sağlığı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesi; kalkınmayla ilgili verilerin toplanması, kullanımı ve yaygınlaştırılmasının artırılması, ve insani yardım konularında çalışmalar yapmaktadır. Bu çerçevede ilk Ülke Programı 1988 yılından 1992’ye kadar sürmüş, şu anda ise Altıncı Ülke Programı (2016-2020) yürütülmektedir.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), her gebeliğin istenilen gebelik olduğu, her doğumun güvenli gerçekleştiği ve her gencin içindeki potansiyelini ortaya çıkarabildiği bir dünya için çalışır. UNFPA, bu hedefe ulaşabilmek için, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden (SKH) özellikle 5 tanesine yoğunlaşmıştır: