Türkiye’de şu anda 20-49 yaş arasında olan her 5 kadından 1’i 18 yaşından önce evlendirildi. 18 yaşından önce evlenen her 3 kadından biri de yine çocuk yaşta anne oldu. UNFPA Türkiye, Sabancı Vakfı’nın finansal desteği ve Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (YAKA-KOOP) iş birliği ile çocuk yaşta evlilikleri sona erdirmek için kapı kapı dolaşarak, aileler ile birlikte, esnaf ve topluluk liderleri ile de omuz omuza çalışıyor.
“Çocuk yaşta gelin saçı taramıyoruz.”
“Ben kendim de çocuk yaşta evlendim ama bilmiyorduk tabii. Daha önceden salona kızlarımız gelirdi, gelin saçı tarardık. Hiç sormazdık kaç yaşındasın diye. Ama bu proje ile tanıştıktan sonra, artık buna karşı olduğumuzdan dolayı, şimdi gelen gelinlere soruyoruz, kaç yaşındasın diye. Artık ben de başka kuaför arkadaşlarımız da bilinçlendik bu konuda, çocuk yaşta gelin saçı taramıyoruz.”
“Ne kız çocuklarına gelinlik satarız ne de oğlan çocuklarına damatlık dikeriz.”
“Bir çocuğun evlendirilmesini kesinlikle doğru bulmuyorum. Çocuklarını evlendiren anne babaları da tasvip etmiyorum. Evlilik nedir? İnsanlar neden evleniyor? Aslında bunların ders olarak okullarda okutulması lazım. Daha çocuk onlar, nasıl aile kuracaklar. Biz ne kız çocuklarına gelinlik satarız ne de oğlan çocuklarına damatlık dikeriz. Bizim gelinlik satan bir sürü üyemiz var. Bunu bütün arkadaşlarımıza da söyledik. Onlar da yapmıyorlar.”
“Çocuk yaştaki evliliklerin düğünlerine pasta yapmıyoruz”
“Pastacıyım ben. Pek çok düğün salonuyla, işletmeyle çalışıyoruz, düğünlere pasta yapıyoruz. Ama eğer çocuk yaşta bir evlilik için yapılıyorsa düğün, oraya pasta göndermiyoruz. Erken yaşta yapılan evliliklere karşıyız. Çünkü erken yaşta evlilik demek, bence, çocukların hayallerinin, geleceklerinin ellerinden alınması demek. Bu yüzden, çocuk yaştaki evliliklerin düğünlerine pasta yapmıyoruz."
“Eğer çocuk yaşta bir evlilikse, düğün davetiyesini basmıyoruz.”
“Çocuk yaşta evlilikler kanayan bir yara. Burada bunlara karşı bir mücadele var. Biz de destek veriyoruz yapabildiğimizce. Biz matbaacıyız. Düğün davetiyesi basıyoruz. Gelen müşterilerden erken yaşta evliliğe dair bir şey sezdiğimizde, mesela gelinin yaşı küçükse, biz bu davetiyeleri basmıyoruz. Çevremizdeki matbaacı arkadaşlarımızı da bu konuda bilinçlendiriyoruz, çocuk yaşta evliliklerin karşısında durmaları için. Böylece burada bir hassasiyet oluşturmaya çalışıyoruz.”
“Anne ve babalara sesleniyorum, çocuklarınızı erken yaşta evlendirmeyin.”
“Çocuk yaşta evlilikler, cinsiyet fark etmeksizin, çok fazla sıkıntıya sebep oluyor. Ancak özellikle kız çocukları için daha fazla soruna yol açabiliyor. Çocuklar depresyona girebiliyorlar, sağlık sorunları yaşayabiliyorlar, intihara dahi gidebiliyor. Maalesef özellikle kırsal kesimlerde, erken yaşta evlendirilen çocukların bir süre sonra bu yükü kaldıramadıklarını ve maalesef intihara teşebbüs ettiklerini biliyoruz, buna birebir şahit olmuşluğumuz da var. O yüzden anne ve babalara sesleniyorum. Çocuklarınızı erken yaşta evlendirmeyin.”
Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evliliklerle Mücadele
Bu hikayeler, UNFPA Türkiye’nin, Sabancı Vakfı’nın finansal desteği ile yürüttüğü Çocuk Yaşta Evliliklerin Önlenmesi Projesi’nin Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (YAKA-KOOP) iş birliği ile yürütülen Van ayağından.
Projenin 2. Fazı Nevşehir ve Van’da tamamlandı. UNFPA, çocuk yaşta evliliklerin sağlık riskleri ve sonuçları konusunda farkındalık yaratarak çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler ile daha güçlü bir mücadele için yerelde kapsamlı müdahale mekanizmaları oluşturulmasını sağlamak ve bu yolla bütün çocukların ve gençlerin potansiyellerini tamamını kullanabilmesi için Türkiye’nin ulaşılması zor bölgelerinde çalışmaya devam ediyor. Projenin 3. fazı çok yakında başlayacak.
