Rahim ağzı kanseri, her yıl yaklaşık 570 bin yeni vaka ve 311 bin can kaybı ile dünya çapında kadınlarda en sık görülen kanserlerden biri. Vakaların neredeyse yüzde 80'i, rahim ağzı kanserinin kadınlarda en sık görülen kanser olduğu düşük gelirli ülkelerde görülür. Bu sayıların 2030 yılına kadar 700 binden fazla yeni vakaya ve yılda 400 binden fazla can kaybına ulaşacağı tahmin ediliyor.
Ankara, Türkiye - Rahim ağzı kanseri, Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde de üreme çağındaki kadınlar arasında kanserden ölümlerde ikinci en yaygın nedenidir. Bölgede her yıl 38 binden fazla yeni vaka görülürken 18 binden fazla kişi de rahim ağzı kanseri sebebiyle hayatını kaybediyor. Rahim ağzı kanseri Türkiye'de de kadınlarda en yaygın görülen beş kanser türünden biridir.
Rahim ağzı kanseri özellikle genç kadınları etkiler ve vakaların çoğu, kadınların genellikle kariyerlerinin ve bakım sorumluluklarının en yoğun olduğu 35 ila 45 yaşları arasında meydana gelir. Rahim ağzı kanseri; kadınlar, aileleri ve ulusal sağlık sistemleri üzerinde duygusal, sosyal ve ekonomik yönlerden büyük bir yük oluşturur.
Öte yandan, neredeyse her rahim ağzı kanseri vakası önlenebilir. Rahim ağzı kanseri, insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonlarından kaynaklanır ve erken aşamada teşhis edilip derhal tedaviye başlanırsa tedavi edilebilir. HPV'ye karşı koruyucu aşılama, kanser öncesi lezyonların taranması ve tedavisi, rahim ağzı kanserini önlemenin en etkili yollarıdır ve çok uygun maliyetlidir.
Bu nedenle, ergenlik çağındaki çocukları HPV’ye karşı aşılamak ve yetişkin kadınları rahim ağzı kanserli lezyonları tanı ve tedavi amacıyla taramak için ülkelerin planlama ve iyi uygulamalar yapması durumunda, rahim ağzı kanseri neredeyse tamamen önlenebilir. Ergenlere ücretsiz HPV aşısı sağlanması, HPV enfeksiyonun yaygınlığının azaltılması açısından çok önemlidir.
9-14 yaş aralığında aşı olmak HPV enfeksiyonunu, rahim ağzı kanserini ve HPV ile ilişkili diğer kanserleri önlemenin çok etkili bir yoludur. Ayrıca bazı ülkeler, toplumdaki HPV yaygınlığını daha da azaltmak ve erkeklerde de HPV'nin neden olduğu kanserleri önlemek için, oğlan çocuklarını da aşılıyor. HPV enfeksiyonunu ve rahim ağzı kanserlerini önlemek için; sigara içmemek veya sigarayı bırakmak, prezervatif kullanmak ve erkek sünnetinde gönüllülük de etkili yöntemlerdendir.
Türkiye'deki ulusal kanser tarama standartlarına göre; 30-65 yaş grubundaki her kadının 5 yılda bir simir ve/veya HPV testi ile taranması gerekir. Pozitif vakalarda ise Pap simir testi ve ileri yöntemlerle yeniden değerlendirmeyle ilerlenir. Sağlık Bakanlığı tarafından Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) rahim ağzı kanseri taramaları tamamen ÜCRETSİZ olarak yapılır.
Kadınlar aşağıdaki durumları fark ettiğinde, mutlaka bir sağlık uzmanına başvurmalıdır:
- adet dönemleri arasında, menopozdan sonra veya cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında olağan dışı kanama
- artan veya kötü kokulu vajinal akıntı
- sırtta, bacaklarda veya pelviste sürekli ağrı gibi semptomlar
- kilo kaybı, yorgunluk ve iştah kaybı
- vajinal rahatsızlık-huzursuzluk
- veya bacaklarda şişkinlik.
