UNFPA Türkiye tarafından Kasım 2024’te kaleme alındı.

Son dönemde dünya genelinde yaşanan sıcak hava dalgaları ve aşırı hava olayları, iklim değişikliğiyle mücadelenin aciliyetini bir kez daha gözler önüne seriyor. 2024 yılı Haziran ayı, tarihteki en sıcak Haziran olarak kayda geçti ve bu, 50 derecenin üzerinde sıcaklıkların birçok yerde yaşandığı ve üst üste sıcaklık rekorları kıran 13. ay oldu. Bugünün gençleri, ısınan bir gezegenin mirasçıları olarak, yaratılmasında çok az payları olan bu krizin yükünü taşımak zorunda kalıyorlar. İklim krizine etkili bir şekilde yanıt verebilmek ve gelecek nesillerin esenliklerini korumak için gençleri küresel çözümlerin merkezine koymak büyük önem taşıyor.

Ankara, Türkiye - İklim krizi, gençlerin, kadınların ve yaşlıların sağlığını daha fazla etkiliyor. Şu anda dünya genelinde yaklaşık 1 milyar çocuğun sağlığı, yüksek veya aşırı su sıkıntısı nedeniyle tehdit altında; bu durum gelecek nesillerin gelişimini ve refahını riske atıyor. 2021 yılında doğan bir çocuğun, büyükanne ve büyükbabalarına kıyasla 7 kat daha fazla sıcak hava dalgasına, 3 kat daha fazla kuraklığa ve 2 kat daha fazla orman yangınına maruz kalması öngörülüyor. İklim krizi konusundaki derin kaygılarına ve farkındalıklarına rağmen, gençlerin sesleri politika yapım süreçlerinde büyük ölçüde göz ardı ediliyor. UNFPA, gençlerin potansiyelini iklim eyleminde ortaya çıkarabilmek için hükümetlerin gençleri güçlendirmesini ve yerel, bölgesel ve ulusal yönetimlere entegre etmesini tavsiye ediyor. 

Anketler, gençlerin iklim eylemine olan kararlılıklarının, önceki nesillere kıyasla daha güçlü olduğunu sürekli olarak ortaya koyuyor. Gençler yenilenebilir enerji kullanımı, ormanların korunması ve sürdürülebilir tarım gibi cesur politikaları destekliyorlar. Ancak, ulusal ve uluslararası düzeyde karar alma süreçlerinde sesleri çoğunlukla göz ardı ediliyor.

İklim değişikliği, gençlerin sağlık ve yaşam kalitesini doğrudan etkiliyor. Hava kirliliği, aşırı sıcaklıklar ve su sıkıntısı gençlerin akciğer ve beyin gelişimleri ve doğurganlıkları için ciddi tehditler oluşturuyor. Ayrıca, gençler iklim krizi konusunda en karamsar ve endişeli olan kesim. Bu durum, geleceğe bakış açılarını ve çocuk sahibi olma konusundaki düşüncelerini etkiliyor.

İklim krizi, gençler arasındaki ruh sağlığı sorunlarını daha da ağırlaştırıyor. İklimle ilgili felaketler, endişe ve ekolojik kaygı gibi ruhsal sağlık sorunlarına yol açıyor. 10 ila 24 yaş arasındaki bireylerdeki hastalık yükünün neredeyse yarısı, ruh sağlığı sorunlarına atfediliyor. 2021 yılında dünya çapında 10.000 genç üzerinde yapılan bir araştırma, ankete katılan gençlerin yüzde 50’sinden fazlasının, iklim değişikliği nedeniyle üzgün, endişeli, öfkeli, güçsüz, çaresiz ve/veya suçlu hissettiklerini ortaya koydu. Ayrıca, katılımcıların yüzde 45’i, iklim değişikliğiyle ilgili hislerinin günlük yaşamlarını ve işlevselliklerini olumsuz etkilediğini belirtti.

İklim krizini etkili bir şekilde ele almak ve gelecek nesillerin refahını korumak için, gençleri küresel yanıtın merkezine koymak hayati önem taşıyor. UNFPA Türkiye, bu doğrultuda şu önerileri paylaşıyor:

Gençlerin Etkin Katılımı: Politika yapıcıları ve uygulayıcılar, gençlerin her seviyede karar alma süreçlerine aktif olarak katılabileceği kapsayıcı alanlar yaratmalı.

Sistemsel Dönüşüm: Hükümetler ve kurumlar, gençlerin katılımını engelleyen sistemik engelleri ele almalı ve tüm gençlerin, geçmişlerine bakılmaksızın, iklim politikalarını şekillendirmede bir sesi olmalı.

Gençlik Odaklı İklim Eylem Planları: Ulusal Katkı Beyanları (UKB’ler), gençlerin aktif katılımı ile geliştirilmeli; gençlerin öncelikleri ve bakış açıları bu süreçte yer almalı.

Gençlerin Önderliğindeki Girişimlere Yönelik Belirli Hedeflere Sahip Yatırımlar: Hükümetler ve uluslararası kuruluşlar, gençlerin liderliğindeki iklim girişimlerine yatırım yapmalı, gençlerin yenilikçi çözümler geliştirmeleri için güçlendirilmeli.

Eğitim ve Farkındalık Yaratma: Kapsamlı iklim değişikliği eğitimi, tüm eğitim seviyelerine entegre edilmeli; gençlerin etkili iklim savunucuları olmaları için gerekli bilgi ve becerilerle donatılmaları sağlamalı.

UNFPA, gençlerin katılımını ön planda tutmayı ve onların liderliğine yatırım yapmayı, herkes için daha sürdürülebilir ve adil bir gelecek inşa etmek için bir öncelik olarak görüyor.