ANKARA, TÜRKİYE - 43 yaşındaki Ryman çocukluğundan beri yürüyemiyor. 2011 yılında Suriye’de başlayan savaş, Suriye’nin kuzeyinde yaşayan Ryman’ın hayatını daha da zorlaştırdı. 2017 yılında, ailesinin de yardımıyla Türkiye’ye geldi.
Savaştan kaçmayı başaran Ryman engelli bir mülteci olarak burada da sosyal ve ekonomik zorluklarla karşılaştı.
Türkçe bilmediği için kendi geçimini sağlamakta zorlanan Ryman’ın hayatı bir gün aldığı bir telefonla tamamen değişti.
“Bana engelli bireylere hizmet veren ve onları destekleyen bir merkez olduğunu söylediler. Destek alabileceğim bir yer olduğunu bilmek beni çok mutlu etti”.
Türkiye yaklaşık 4 milyon mülteciye ev sahipliği yapıyor. Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’nin (SGDD-ASAM) verilerine göre, 4 milyon mültecinin yaklaşık 450 bini çeşitli engellerle yaşıyor. Engelli mültecilerin çoğu var olan hizmetlere ve haklarına dair yeterli bilgiye sahip değil veya bu hizmetlere erişimde zorluklarla karşılaşıyor.
Engelli bireyler için hizmet birimleri, Ryman gibi pek çok engelli bireye destek olmak için kuruldu. Merkezler, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından Avrupa Birliği İnsani Yardım Kurumu’nun finansal desteği ve Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD-ASAM) iş birliğiyle hizmet veriyor.
Özel ihtiyaç sahibi bireylerin danışmanlık, psikososyal ve hukuki destek gibi hizmetlere erişimlerinin artırılmasını amaçlayan hizmet birimleri aynı zamanda, bireylerin haklarını öğrenmeleri ve kullanabilmeleri için de onlara destek veriyor. Hizmet birimleri, engelli kadınlar ve kız çocuklarının sağlık ve üreme sağlığı ihtiyaçlarının karşılanması için UNFPA’in yanı sıra Sağlık Bakanlığı ve belediyelerin ilgili birimleriyle de iş birliği içinde çalışıyor.
Ryman hizmet biriminden çeviri ve sağlık hizmetlerine erişim konularında destek aldı. Birimin sosyal koruma ve danışmanlık hizmetlerinden de yararlanan Ryman, bu sayede daha fazla insanla sosyalleşmeye ve kendi geçim kaynağını oluşturmaya başladı. Bu durum, onun özgüvenini ve özsaygısını da artırdı.
“En zoru kendi başıma hayatımı kazanmaktı” diyor Ryman. “Hizmet biriminde, bana evde el işi şeyler yapabileceğimi söylediler. Şimdi geçimimi bu el işi ev aksesuarları yaparak sağlıyorum.”
Ryman, hizmet biriminin desteği ile önemli bir hayalini de gerçekleştirme fırsatı buldu.
“Kendimi psikolojik olarak güçlendirmem gerektiğini hissettim ve ne olursa olsun karşılaştığım engellerin hayatımı etkilemeyeceğine dair kendime bir söz verdim. Benim gibi engelli bireyleri desteklemek en büyük hayalimdi” diyor Ryman.
Şimdi bu proje ve hizmet birimindeki gönüllü desteği sayesinde hayalini gerçeğe dönüştürüyor.
“Her zaman özel ihtiyaçları olan insanların desteklendiği ve benim de buna katkı sağlayabileceğim bir yer istemiştim” diyen Ryman, hizmet biriminde kendisi gibi engelli bireylere de gönüllü olarak destek sağlıyor.
Kendisi gibi engelli bireylerle kurulan bir çalışma grubunun liderliğini üstelenen Ryman, artık hem hizmet birimine hem de onların seslerini duyurmalarına katkı sağlıyor.
“Bir çalışma grubu kurduk. Bizim için engelli bireylerin sorunlarını ifade edebildiği bir yapının olması çok önemli. Biz de bu amaçla çalışıyoruz. Böyle bir yapının liderliği yapmaktan dolayı çok mutluyum. Artık kendi tecrübelerimden yararlanarak engelli bireylere danışmanlık yapabileceğim, ihtiyacı olanlara destek olabileceğim ve engelli bireylerin var olan hizmetlere erişimlerini artırma çabalarına liderlik edebileceğim bir yer var.”
Şimdi, Ryman’ın en büyük hayali başka engelli bireylerin de tıpkı onun gibi hayatta engel tanımaması ve şu cümleyi kurabilmeleri: “Zihnimdeki engellerden kurtuldum.
