Adıyaman/Malatya, Türkiye - 6 Şubat depremlerinin üzerinden yaklaşık 2 yıl geçmesine rağmen, deprem bölgesinde meydana gelen büyük yıkım ve kayıpların izleri de, en çok etkilenen illerdeki sağlık ve koruma hizmetlerine olan ihtiyaç da devam ediyor.
Bölgede geçici yerleşkelerde ve zorlu koşullar altında yaşayan kadınlar, kadın sağlığı hakkında doğru bilgiye, üreme sağlığı ihtiyaçları için danışmanlığa ve istenmeyen gebeliklerin önlenmesi için ihtiyaç duyulan hizmet ve araçlara erişimde zorluk yaşayabiliyor. İstenmeyen veya planlanmamış gebelikler, kadınların ve yenidoğanların sağlığını tehlikeye atarken aileler ve toplum üzerinde halk sağlığı ve ekonomi açısından da zorluklara neden olabiliyor. Tam da bu noktada, kriz durumlarındaki kadınların üreme sağlığı hizmetlerine ve malzemelerine erişimi hayati önem taşıyor.
UNFPA Türkiye, Adıyaman ve Malatya’da KAMER Vakfı ortaklığı ve Japonya Hükümeti’nin finansal desteği ile ihtiyaç sahibi üreme çağındaki kadınlara ulaşabilmek ve istenmeyen gebeliklerin önlenebilmesi için gereken etkili yöntemlere erişimlerini sağlayabilmek için, Kadın Sağlığı Danışma Merkezlerinde başlattığı “Üreme Sağlığı için Kupon Desteği” uygulaması ile bölgedeki kadınların güçlenmesini destekliyor. Ayrıca yerel ekonomiye de destek sağlıyor.
Dilvin’in Hikayesi
Dilvin 31 yaşında, 3 çocuk annesi. Malatya’da eşi ve çocukları ile birlikte bir konteyner kentte yaşıyor. Suriye’deki savaştan kaçarak yaklaşık 10 yıl önce Türkiye’ye geldi. Türkiye’ye geldikten 2 yıl sonra evlenen Dilvin, eşinin ailesiyle birlikte kalabalık bir hanede yaşarken eşinin ailesi tarafından şiddete maruz bırakıldı. Depremle birlikte evini kaybeden Dilvin’in hayatı daha da zorlaştı.
Yaşadığı çadır alanında Kadın Sağlığı Danışma Merkezi ekibi ile tanışan Dilvin’in hayatı olumlu yönde değişmeye başladı. UNFPA ve KAMER Vakfı ortaklığındaki Kadın Sağlığı Danışma Merkezinin sağladığı hizmetler ile yaşadığı şiddetin kader olmadığını, hakları olduğunu ve yalnız olmadığını öğrendi. Aldığı danışmanlık, nakit desteği ve psiko-sosyal destek ile şiddetten uzak, eşi ve çocuklarıyla bağımsız bir hayata başladı. Aldığı destekle güçlenen Dilvin, başka kadınların da bu hizmetlere ulaşabilmesi için ön ayak oldu.
‘’Kadınların erişebileceği psikolojik ya da kadın sağlığı desteği yoktu ama ihtiyacımız çoktu. Burada bu merkezin olması kadınlar için çok iyi oldu.’’
Dilvin, depremin getirdiği maddi zorluklar ve ülkedeki geleceklerinin belirsizliği nedeniyle artık daha fazla çocuğa bakma güçleri olmadığından; ancak maddi durumları elvermediği için gebeliği önleyici yöntemlere erişemediğinden bahsediyor.
"Bir vatanım yok ve maddi durumumuz çok kötü. Çocuklar için okul ortamı çok zor. Daha sonra burada mı kalacağız yoksa Suriye’ye mi döneceğiz belli değil. Hayat giderek zorlaşıyor. Bir çocuğum daha olursa diğerlerinden kısmak zorunda kalacağım.’’
Katıldığı bir farkındalık oturumunda, Kadın Sağlığı Danışma Merkezinin üreme sağlığı alanında kupon desteği sağladığını öğrenen Dilvin, hem aile planlamasına dair danışmanlık hizmeti aldı hem de kupon desteğinden faydalanmaya başladı. Tüm sürecin onun için çok kolay geçtiğini ve merkezdeki Arapça konuşan hemşirenin eczanaye eşlik de dahil olmak üzere kendisine çok büyük bir destek sağladığını anlatıyor.
“Üreme sağlığı danışmanlığı sürecim çok iyi geçti, iletişim çok iyiydi. Hemşirenin ne söylediğimi anlayabiliyor olması çok güzeldi. Kupon kullanımı sürecinde eczaneye eşlik etmeleri de dil bariyeri sorununu ortadan kaldırdı ve ihtiyaçlarımı kolaylıkla karşılayabildim.”
UNFPA ve KAMER Vakfı iş birliğinde sağlanan kupon desteğinin hayatında önemli bir fark yarattığını ve ayni destek alımından farklı olarak kendi ihtiyacını sağlanan kupon desteği ile kendisinin karşıladığı bu yaklaşımın etkili bir çözüm olduğunu söylüyor Dilvin; “Kupon ile çok ihtiyacım olan gebeliği önleyici yöntemlere ücretsiz şekilde ulaşabildim. 100 tl bile benim için çok fark ediyor; destek olmasa bu önemli ihtiyacımı başka önceliklerim nedeniyle karşılayamayabilirdim.” Dilvin şimdi kendisi gibi kadınlara da bu hizmetleri anlatarak onların da bu desteğe ulaşmalarına yardımcı oluyor.
UNFPA Türkiye, Adıyaman ve Malatya’da KAMER Vakfı ortaklığı ve Japonya Hükümeti’nin finansal desteği ile ihtiyaç sahibi üreme çağındaki kadınlara ulaşabilmek ve istenmeyen gebeliklerin önlenebilmesi için gereken etkili yöntemlere erişimlerini sağlayabilmek için, Kadın Sağlığı Danışma Merkezlerinde başlattığı nakit temelli “Üreme Sağlığı için Kupon Desteği” uygulaması ile bölgedeki kadınları güçlendirmeye 2025 yılında da devam edecek.
