Ankara, Türkiye – Türkiye'de her 10 kadından 4'ü yaşamları boyunca en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. Sadece 2023 yılında 308 kadının hayatını kaybetmesine neden olan erkek şiddeti, kadınların en temel insan hakkı olan yaşam hakkını tehdit ediyor. Her yıl 25 Kasım'dan 10 Aralık'a kadar süren Birleşmiş Milletler’in küresel 16 Günlük Aktivizm kampanyası, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle ilgili farkındalığı ve bu yaygın insan hakları ihlaline son vermek için yürütülen çabaları artırmayı ve etkinleştirmeyi hedefliyor.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye'nin bu yılki 16 Günlük Aktivizm kampanyası #ActNow - #HareketeGeç, kadına yönelik şiddetin son bulmasına dair sözleri ve vaatleri, somut eylemlere dönüştürme çağrısında bulunuyor. Yasaların eksiksiz uygulanması, önleme, koruma ve takip mekanizmalarının güçlendirilmesi ve şiddetin temeli olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele için toplumun bütün kesimlerini harekete geçmeye çağırıyor.
Yıllar içinde ciddi gelişmeler yaşansa da kadına yönelik şiddet Türkiye’deki en yaygın insan hakkı ihlallerinden biri olmayı sürdürüyor. UNFPA, #ActNow - #HareketeGeç kampanyası ile “Kadına yönelik şiddet sadece kadınların değil tüm toplumun meselesi” diyerek karar vericiler, yasa uygulayıcılar, özel sektör, sivil toplum, sanat dünyası ve medya başta olmak üzere konunun tüm taraflarını somut adımlar atmaya davet ediyor.
Kadınları hem fiziksel hem dijital ortamda güvende olması için kolluk kuvvetleri, yerel yönetimler, özel sektör ve sivil toplum örgütleri gibi farklı sektör ve iş kollarının etkin ve koordine çalışmaları çok önemli. İlk adım yasaların eksiksiz uygulanması ve caydırıcı yaptırımlarla desteklenmesi. Ayrıca kadınlara yönelik koruma, takip ve müdahale sistemlerinin güçlendirilmesi, kadınların şiddeti çekinmeden kolayca rapor edebileceği güvenli bir toplumsal ortam oluşturulması da bir diğer kritik adım.
Kadına yönelik şiddetin temel sebebi olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele ise bu mücadelenin de temelini oluşturuyor. Kadınlara her alanda eşit hak ve fırsatlar sağlanması, bakım işlerinin eşit paylaşılması, kadının kendi bedeni üzerinde tek söz sahibi kişi yapılması kadınların güçlenmesi ve toplumdaki rollerini erkeklerle eşit hale getirilebilmesi için şart. Bunun için insan hakları temelli, eşitlikçi bir eğitim ile toplumsal cinsiyet eşitliği hakkında erken yaşta bir anlayış oluşturulması gerekiyor. Ayrıca, toplumdaki herkesi etkileyen bu sorunun çözümü için kadınların yanında erkeklerin de sesini yükseltmesine ihtiyaç var.
Türkiye'de kadınlara yönelik şiddetin ortadan kaldırılmasının önemini kabul eden UNFPA, fon sağlayıcıları ve ortakları ile birlikte:
- Kadına ve çocuğa yönelik şiddet alanlarındaki mücadeleyi güçlendirmek için en kırılgan grupları da dahil edecek şekilde veri toplama ve analizi yürütüyoruz.
- Kamu kurumları ile birlikte, mülki idari amirlerin ve kolluk kuvvetlerinin kadına yönelik şiddetle daha etkin mücadele edebilmesi için eğitimler veriyoruz.
- Afet ve acil durumlarda kadına yönelik şiddetle mücadele edilmesi için ilgili kurumlara eğitimler veriyoruz.
- Kadınların, gençlerin, kız çocuklarının güçlenmesi için çalışıyoruz.
- AMBER uygulamamız ile 5 dilde kadınlara şiddetten korunabilmeleri için bilgi desteği veriyoruz.
- Kadına yönelik şiddetle mücadele ve çocuk yaşta evliliklerin önlenmesi için koruma çalışmaları yürütüyoruz, plan ve politika geliştirilmesine destek veriyoruz.
- Özel sektör ve kadın örgütleri başta olmak üzere sivil toplum kuruluşlarına kadına yönelik şiddetle mücadele için destek veriyoruz.
- Hükümet, sivil toplum, özel sektör ve topluluklar ile iş birlikleri kurarak şiddetin önlenmesi ve kadınların ve kız çocuklarının haklarının korunması ve geliştirilmesi için çalışıyoruz.
Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet tamamen önlenebilir. Son yıllarda yasalar ve kadınların toplumdaki rolünün artırılmasına dair taahhütlerde elde edilen ilerleme, her türlü şiddeti sona erdiren eylem seferberliğiyle taçlandırılmalı. Bunun için toplumsal normlara meydan okumalı, şiddete maruz kalanların güçlendirmesini desteklemeli ve failleri sorumlu tutmalıyız. Her kadının ve kız çocuğunun kendini güvende hissedeceği bir dünya yaratabiliriz. Bunun için sözleri eyleme dönüştürmenin zamanı geldi. #ŞiddeteSon vermek için şimdi #HareketeGeç.
