7 Aralık 2017, Bursa - Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) , Mülteci Destek Derneği (MUDEM) ile Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD-ASAM) işbirliğiyle sığınmacı kadınlara yönelik olarak farkındalıkların artırılması amacıyla “Çocuk Yaşta Evliliklere Karşı Farkındalık Paneli” 7 Aralık 2017’de, Yıldırım Belediye’sinin desteğiyle Bursa Yıldırım Barış Manço Kültür Merkezi’nde gerçekleşti. Çocukların en temel haklarını kullanmaktan mahrum olmasına neden olan, uluslararası onaylanmış anlaşma, sözleşme ve belgelerde insan hakkı ihlali olarak kabul edilen çocuk yaşta evliliklere dikkat çekmek ve farkındalık yaratmak amacıyla gerçekleştirilen panelde Çocuk Yaşta Evliliklerin Fiziksel, Psikolojik ve Sosyal Boyutu, Türkiye'de Erken Yaşta Evliliklerde Hukuki Durum ve Yükümlülükler ve İslam Hukukunda Çocuk Yaşta Evlilik Sorunu konularında sunumlar yapıldı.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA), Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD) yürütücü ortaklığı ile yönetilen ve Avrupa Birliği Sivil Koruma ve İnsani Yardım (ECHO) tarafından finanse edilen Bursa Kadın Sağlığı Danışma Merkezi’nin özellikle mülteci kadınlara yönelik olarak içeriği geliştirilmiş olan Çocuk Yaşta Evliliklere Karşı Farkındalık Paneli’ne, 180 mülteci kadın katılım gösterdi.
Bursa Vali Yardımcısı İbrahim Avcı ve Bursa Yıldırım Belediye Başkan Yardımcısı Fatih Polat ile kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ve kadın örgütleri başta olmak üzere çeşitli sivil toplum örgütleri de panele katılım gösterdi.
Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği (SGDD) Genel Koordinatör Yardımcısı Kadir Beyaztaş açılış konuşmasında , ASAM’ın mülteci ve sığınmacıların hak ve hizmetlere erişimi konusunda 20 yılı aşkın süredir 40’tan fazla ilde hizmet verdiğine değinerek, özellikle çocuk yaşta evliliklerin sıkça karşılaştıkları, sosyal, psikolojik ve fiziksel etkileri en ağır insan hakkı ihlallerinden biri olduğunu ve bu yakıcı sorunun önüne geçebilmek için her türlü etkin mücadeleyi vereceklerini, düzenlenen bu panellerin farkındalık oluşturmak adına önemli olduğunu belirtti.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) İnsani Yardım Programı, Bölge Program Müdürü Duygu Arığ, açılış konuşmasında “Çocuk yaşta evlilikler bir insan hakları ihlalidir ve tüm insan hakları ihlalleri arasında en can acıtıcı, en yaralayıcı olanlardan biridir. Çocuk yaşta evlilikler hem kız hem de erkek çocukları etkilese de kız çocuklar bu konudan daha fazla olumsuz etkilenmekte ve doğrudan sağlıkları tehdit altında kalmaktadır. Özellikle maddi sıkıntılar ve insani kriz durumları aileleri çocuklarının yararına davrandığı yanılsamasına itebilir. Ancak çocuk yaşta evlilikler bunun tam da tersine sebep olmakta, sağlıklı ve üretken hayatların önünde büyük bir engel oluşturmaktadır. Çocuk yaşta evliliklerin önüne geçmek için kamu, toplum liderleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla beraber hareket etmelidir. Bu amaçla Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, kamu ve sivil toplum ortakları ile kız çocuklarının insan haklarını korumak için çalışmakta, çocuk yaşta evlilikleri önlemek amacıyla politika ve programların ve de yasaların geliştirilmesine destek vermektedir” dedi.
Yıldırım Belediye Başkan Yardımcısı Fatih Polat, konunun önemini vurgulayarak çocuk yaşta evlilikleri sonladırmak için etkin bir mücadelenin gerekliliğine değindi. Farkındalık artırmak amacıyla gerçekleştirilen çalışmaların etkili ve güçlendirici olduğunu vurguladı. Yıldırım Belediyesi Kadın ve Aile Müdürlüğü’nün kadın güçlenmesi konusunda uzman ekipleriyle ellerinde gelen desteği gösterdiğini de belirtti.
Bursa Vali Yardımcısı İbrahim Avcı, çocuk yaşta evliliklerin fiziksel ve psikolojik zararlarına değindi. Okul çağındaki öğrencilerin bir kısmının çocuk yaşta evlilikler yüzünden eğitim hakkından yararlanamadığını, bu sorunun önüne geçmek için tüm ilgililerin işbirliğiyle mücadele etmesi gerektiğini vurguladı.
Panel konuşmacılarından Avukat Ece Özsaraç, Çocuk Yaşta Evliliklere Yasalar Ne Diyor? başlıklı sunumunda, “Erken yaşta evlilik, taraflardan birinin (veya her ikisinin de) çocuk olduğu resmi olan ve olmayan evliliktir. Bu durum toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bir türüdür. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'na göre ‘Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır’ vurgusunu yaptı.
Bursa Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Uzmanı Seher Nacarküçük, panel oturumunda Çocuk Yaşta Evliliklerin Sağlık, Psikolojik ve Sosyal Boyutu başlıklı konuşmasında, biyolojikve fizyolojik olarak cinsel ilişkiye hazır olmayan çocukların, kendilerini cinsel eylem içinde bulmalarının üreme sağlığı ile ilgili hastalıklara, plansız gebeliklere v kalıcı psikolojik etkilerinin oluşmasına da neden olduğunu vurguladı. Çocuk Yaşta Evliliklerin Psiko-Sosyal etkilerine de değinen Nacarküçük, kişilik-kimlik gelişimleri baltalandığını, sosyal aktivitelerde sınırlılık ve içe kapanma sorunlarıyla karşılandığını, toplumsal faaliyetlerde özgüven eksikliği yaşandığını, kişisel özgürlüklerin kaybedildiğini, eğitim ve gelişim fırsatları elinden alındığını ifade etti.
Başkent Kadın Platformu’undan Nesrin Semiz, İslam Hukukuna Göre Erken Evlilik başlıklı sunumunda “İslam dininin öngördüğü en önemli konu insan hayatıdır. 18 yaş altında meydana gelen gebeliklerde, kaybedilen insan hayatları – hem annenin hem de bebeğin - “bir insanı öldürmek, tüm insanlığı öldürmektir” ayetiyle bağdaşır. İslam dini, kişi ve toplumun huzurunu bozacak bir etki yaratan çocuk yaşta evliliği kabul etmez” dedi. Semiz yaptığı konuşmasında ayrıca “Bir kızın fiziksel olarak gelişmişliği, onun evliliğe hazır olduğu anlamına gelmez; aynı zamanda aklen ve ruhen de evliliğe hazır olması, karar verebilme irade ve yetkinliğine ulaşmış olması gerekir. Evlilik, ancak tarafların kendilerine ve topluma katkı sunabilecek olgunluğa ulaşabildiklerinde mümkün olur” dedi.
Sunumların ardından 2 sığınmacı kadın bu konudaki deneyimlerini paylaştı.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri
Dünyada üç kadından birisi 18 yaşından önce evlenmektedir. Çocuk yaşta evlilikler konusunda gerekli ve etkin çalışma yürütülmezse, 2050 yılı itibarıyle çocuk yaşta evlenmiş kadın sayısının 1.2 milyara ulaşması beklenmektedir. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye Ofisi, 2011 yılından bugüne, İnsani Yardım Programı çerçevesinde kadın sağlığı ve kadına yönelik şiddet konularında kapasite geliştirme, hizmet sunumu, üreme sağlığı ve hijyen malzemeleri sağlamaktadır.
Bu kapsamda, çeşitli kuruluşlarla işbirliği halinde Kadın ve Kız Çocuklar için Güvenli Alanlar (Kadın Sağlığı Danışma Merkezleri) oluşturulmaya başlanmıştır. 2017 yılında çeşitli illerde Avrupa Komisyonu İnsani Yardım ve Sivil Koruma Birimi (ECHO), Amerikan Hükümeti, İsveç Hükümeti ve Japon Hükümeti desteği ile kurulan merkezlerde öncelikli olarak sığınmacı kadın ve genç kızlara üreme sağlığı ve cinsel sağlık, cinsiyet temelli şiddet, psiko-sosyal destek, güçlenme ve malzeme dağıtımı konularında faaliyet gösterilmektedir.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA)
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 1969 yılında kuruldu ve dünya çapında nüfus konusunda uluslararası finansmana sahip en büyük yardım kaynağı olan UNFPA, sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen politikalar ve stratejiler oluşturulması konularında 150’yi aşkın ülkede faaliyet göstermektedir. Çalışmalarına proje temelli olarak başlayan Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), 1971 yılından bugüne Türkiye’de; üreme sağlığı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesi; kalkınmayla ilgili verilerin toplanması, kullanımı ve yaygınlaştırılmasının artırılması, ve insani yardım konularında çalışmalar yapmaktadır. Bu çerçevede ilk Ülke Programı 1988 yılından 1992’ye kadar sürmüş, şu anda ise Altıncı Ülke Programı (2016-2020) yürütülmektedir.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), her gebeliğin istenilen gebelik olduğu, her doğumun güvenli gerçekleştiği ve her gencin içindeki potansiyelini ortaya çıkarabildiği bir dünya için çalışır. UNFPA, bu hedefe ulaşabilmek için, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nden (SKH) özellikle 4 tanesine yoğunlaşmıştır; SKH 3:Sağlıklı Bireyler, SKH 4: Nitelikli Eğitim, SKH 5: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve son olarak SKH 17: Hedefler için Ortaklıklar
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Sosyal Medya Hesapları:
Facebook: UNFPA.Turkey Twitter: UNFPATurkey Instagram: unfpa_turkey YouTube: UNFPATurkey
